Ekopark Wschodni

Podczele – osiedle mieszkaniowe Kołobrzegu, spokojne i zielone, z dala od zgiełku, tłumów wczasowiczów i budek z kebabami. Kto chce wypoczywać na plaży, nie musi biec z parawanem o 5 rano. Poza strzeżonym kąpieliskiem, gdzie zwykle jest sporo plażowiczów, miejsce do zażywania kąpieli słonecznych znajdziemy bez problemu.

Miejsce na rodzinny wypoczynek nad Bałtykiem

Podczele powstało jako zaplecze dla budowanego od 1935 r., w sąsiedniej miejscowości – Bagicz, lotniska, przeznaczonego dla niemieckiego lotnictwa. Postawiono tu koszary, osiedle garnizonowe oraz kasyno. W 1945 r. Podczele łącznie z lotniskiem zajęła Armia Radziecka. Powstało tutaj wówczas samodzielne miasteczko sowieckie ze sklepami, szpitalem, szkołą i blokowiskiem.

Sporo tu pomników wspomnianej historii – zabudowy pokoszarowej i lotniczej (hangary, drogi kołowania, schrony). W 1992 r. w momencie wycofywania się Armii Radzieckiej z Polski Podczele zostało włączone w granice miasta Kołobrzeg. Do tego czasu las oddzielający Podczele od Kołobrzegu, ze względu na bliskość wojska i związany z tym faktem zakaz wstępu, był mało znany. Obszar uniknął więc zagospodarowania, a przyroda żyła tu własnym życiem. Teren Podczela jest obecnie elementem Koszalińskiego Pasa Nadmorskiego – Parku Krajobrazowego. Osiedle odseparowane jest od Kołobrzegu również rozlewiskiem słonych bagien, które razem z lasem wchodzą w skład Ekoparku Wschodniego, wyjątkowego obiektu pod względem geomorfologicznym, krajobrazowym, florystycznym oraz faunistycznym.

Powołany przez miasto Kołobrzeg w 1996 r. Ekopark Wschodni to użytek ekologiczny zlokalizowany w  granicach Trzebiatowsko-Kołobrzeskiego Pasa Nadmorskiego, wpisany do obszaru NATURA 2000. Zajmuje powierzchnię 381 ha. Granice Ekoparku Wschodniego stanowią:
– od wschodu: granica gminy miejskiej Kołobrzeg oraz zachodnia granica osiedla mieszkaniowego Podczele,
– od południa: szosa i tor kolejowy Kołobrzeg – Koszalin, z wyłączeniem zespołu sanatoryjno -wczasowego w Podczelu oraz gruntów ornych
– od zachodu: granica torfowiska Solne Bagno, złoża borowiny leczniczej
– od północy: plaża Morza Bałtyckiego

Wypoczywając na plaży zobaczymy pas wydm i odcinków brzegu klifowego. Główną część Ekoparku Wschodniego stanowi niecka torfowisk słonawych „Solne Bagno”, jedno z ciekawszych przyrodniczo miejsc nad naszym morzem. Przez ten nadmorski las (w którym dominują buki i dęby) oraz bagna  poprowadzono szlak turystyczny. Tam, gdzie nie dało się swobodnie przejść, zbudowano drewniane pomosty. Przez obszar użytku przebiega również odcinek ścieżki rowerowej łączącej Kołobrzeg z Ustroniem Morskim. Ścieżka jest dość wąska, ale jeździ się po niej przyjemnie.

Ekopark to eldorado dla wielbicieli ptaków. Jest ich tu aż 149 gatunków, z czego większość to gatunki lęgowe, a 15 z nich wpisane zostały na Czerwoną Listę Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce, zaś 64 na Listę Gatunków Zagrożonych na Pomorzu Zachodnim. Teren ten jest ważnym żerowiskiem na trasie wędrówek ptaków brodzących blaszkodziobych i siewkowych chronionych przez Unię Europejską. Wśród ptaków zamieszkujących lub odwiedzających Ekopark Wschodni są m.in.: żuraw, zimorodek, łabędź krzykliwy, bielik, bocian czarny, bocian biały, łabędź niemy, perkoz rdzawoszyi, czajka, krwawodziób, gęś gęgawa.

Idąc aleją wiodącą po szerokiej grobli oddzielającej rozlewiska, spotykamy bardzo towarzyskie kaczki i łabędzie, upominające się o jedzenie niemal jak gołębie na krakowskim rynku. Jednak nie wskazane jest dokarmianie ich pieczywem. Tablica informacyjna przy wejściu na ścieżkę podpowiada jakie smakołyki najlepiej ze sobą zabrać, aby ptakom nie zaszkodzić.

Na terenie Ekoparku występuje 8% wszystkich gatunków ssaków żyjących w Polsce, m.in.: jenot, ryjówka malutka, gronostaj, 5 gatunków gadów – wśród nich: żmija zygzakowata, padalec zwyczajny, zaskroniec zwyczajny oraz 7 gatunków ryb i 9 płazów.
Do cenniejszych gatunków miejscowej flory należą: orlik pospolity, krwawnik kichawiec, rzeżucha łąkowa, kruszczyk rdzawoczerwony, wierzbownica błotna, sit Gerarda, szelężnik większy, rutewka orlikolistna, pływacz zachodni, podkolan biały.

Na obszarze Ekoparku występują również cenne i rzadko spotykane grzyby m.in. smardz jadalny, mitrówka półwolna, naparstniczka stożkowa, ozorek dębowy, smolucha bukowa, workotrzęsak galaretowaty i inne.
Na pniach starych dębów w południowej części Ekoparku odnaleźć można rzadkie i chronione gatunki mchów m.in. gładysz paprociowaty i miecherę spłaszczoną.

Wśród roślinności występującej na obszarze Ekoparku spotkać można wiele gatunków podlegających całkowitej lub częściowej ochronie. Swoje stanowiska mają tu m.in. wiciokrzew pomorski, bluszcz pospolity, marzanka wonna oraz różne odmiany storczyków.

24 marca 2010 r. w Ekoparku nastąpiła katastrofa ekologiczna. Woda zgromadzona w Ekoparku po wiosennych roztopach spowodowała przerwanie wału z wydm na wysokości kładki rowerowej. Utworzyła się wyrwa o szerokości około 55-60 m. Woda zniszczyła również drewniany most, który był częścią ścieżki rowerowej. W miesiąc po katastrofie cała woda z chronionego obszaru uszła do morza, a wraz z nią wypłynęły słodkowodne ryby i roślinność. Niestety działania mające na celu zmniejszenie wyrządzonych szkód nie zostały podjęte natychmiast. Procedury, wykonanie projektu i poszukiwanie środków finansowych zajęło wiele miesięcy. Prace przy uszczelnianiu przerwanej wydmy zakończono dopiero po ponad 10 miesiącach od chwili katastrofy. Utworzono trwałe umocnienie zabezpieczające przez zalewaniem morską wodą terenów bagiennych. Ekolodzy oszacowali, że odtworzenie ekoparku może potrwać nawet kilkanaście lat.

Na koniec warto wspomnieć, że wypoczywając na obszarze Ekoparku Wschodniego należy przestrzegać, podobnie jak w innych parkach krajobrazowych, obowiązujących regulaminów, które określają stopień ingerencji człowieka na terenie chronionym oraz niedopuszczalne w tym miejscu zachowania turystów.

Żródła:
http://www.przyroda.powiat.kolobrzeg.pl/index.html
http://encyklopedia.szczecin.pl/wiki/Ko%C5%82obrzeg
http://www.podczele.com/
http://zielony.kolobrzeg.eu/ochrona-przyrody/ekopark-wschodni/lokalizacja-ekoparku
http://www.parseta.home.pl/miastokolobrzeg/wiadomosci/467-szczecin-apeluje-w-sprawie-ekoparku.html
http://radioszczecin.pl/1,67617,kolobrzeg-uszczelniono-przerwane-wydmy&s=1&si=1&sp=1